Tabor Regresywny

Miałem we Wrocławskim Stowarzyszeniu Twórców Kultury opowiadać o metafizycznych założeniach Wędrownego Kursu Sztuki Żeglowania i wtedy Marysia poprosiła mnie, bym coś powiedział o „Wyspach Szczęśliwych”. Pomyślałem sobie – co tam będę opowiadał? Lepiej zorganizuję wyprawę. Wprowadziłem moje pół łodzi na scenę, usiadłem na mostku kapitańskim i mówię
– Nie wiem, gdzie są „Wyspy Szczęśliwe”. Wiem tylko, że trzeba iść ciągle iść.
– W stronę słońca – dodała Marysia.

Dobrze, że nie wiadomo, gdzie są, bo inaczej koncerny turystyczne by je wykupiły, pobudowały ośrodki wypoczynkowe, uruchomiły tanie loty i zrobiły z nich atrakcje turystyczne. Tylko, że już nie byłyby to „Wyspy Szczęśliwe” . Miejscowa ludność dorabiałaby, pokazując jaka jest szczęśliwa, a wieczorami piłaby na umór, żeby odreagować to swoje szczęście.
Trzeba zanim wyruszymy na te wyspy, zastanowić się gdzie był błąd? Co zrobiliśmy nie tak, że zamiast być piękni zdrowi i szczęśliwi, jesteśmy coraz bardziej wystraszeni?
Zajrzałem do Biblii i czytam „ I błogosławił im Bóg, i rzekł do nich: Płodni bądźcie i mnóżcie się; napełniajcie ziemię i ujarzmiajcie ją.”
Z pewnością historia Europy, historia chrześcijaństwa to historia ujarzmiania, to samo dotyczy innych religii, a wręcz historii całego świata.
Ja dziękuję za takie błogosławieństwo. Za ujarzmianie rzek i coraz tragiczniejsze powodzie. Za wyrzynanie lasów pod plantacje oleju palmowego. Za ujarzmiane energii prochu, dynamitu i atomu dla dobra obłąkanych polityków. Za wydobycie węgla, ropy, gazu i widmo katastrofy klimatycznej. Za niewolnictwo, kolonizację i pańszczyznę. Za wyprawy krzyżowe, wojny religijne i inkwizycję.
A może nie było żadnego błogosławieństwa. Po prostu taki jest świat. Jeżeli nie będziesz ujarzmiał, to będziesz ujarzmiony i trzeba się dostosować.
Chyba, że coś źle zrozumieliśmy. Ujarzmianie rodzi więcej problemów, niż rozwiązuje. Coś jest nie tak.
Zacząłem szukać w innych tłumaczeniach Biblii, a tam z kolei ten tekst brzmi: „napełniajcie ziemię i czyńcie ją sobie poddaną”. Szukałem dalej i nic nie znalazłem. Chyba miał rację Sokrates, gdy mówił do Fajdrosa. „ Coś strasznie dziwnego ma do siebie pismo, Fajdrosie, a prawdę rzekłszy to i sztuka malarska. Toż i jej płody stoją przed tobą jak żywe, a gdy je spytasz o co – wtedy bardzo uroczyście milczą. A tak samo słowa pisane. Zdaje ci się nieraz, że one myślą i mówią. A jeśli je zapytasz o coś z tego, o czym mowa, bo się chcesz nauczyć, one wciąż tylko jedno wskazują; zawsze jedno i to samo. A kiedy się mowę raz napisze, wtedy się ta pisana mowa toczyć zaczyna na wszystkie strony i wpada w ręce zarówno tym, którzy ją rozumieją, jak i tym, którym nigdy w ręce wpaść nie powinna.”
Gdzie szukać, skoro nie w książkach? Kiedyś zamieszkali koło mnie Cyganie i przypomnieli mi legendę o Biblii Cygańskiej. Biblii zapisanej w drodze.
I wtedy przypomniało mi się, jak kiedyś z żoną po długiej wędrówce w górach wracaliśmy do domu. Była jesień, przy drodze stała jabłoń już bez liści, z jednym jabłkiem wysoko na drzewie. Żona mówi do mnie – zjadłabym to jabłko. A ja na to – to niech spadnie.
I spadło.
Nie wiem, czy to był zbieg okoliczności, czy wskazówka. Może czynienie ziemi sobie poddaną jest przedsięwzięciem artystycznym, opartym na fizyce zdarzeń jednorazowych (nigdy więcej nie udało mi się sprawić, by jabłko samo spadło).
A ujarzmianie – przedsięwzięciem technicznym, opartym na fizyce zdarzeń powtarzalnych. (Wielokrotnie zrywałem jabłka, z reguły okazywały się kwaśne i kończyło się to bólem brzucha.)
To trzeba sprawdzić.
Czy oprócz ujarzmiania, istnieje inny sposób czynienia ziemi sobie poddaną? Na co nam to było, te tysiące lat ujarzmiania?
By odpowiedzieć na te pytania, wyruszymy w stronę Wysp Szczęśliwych.

Przygotowuję Wędrowny Kurs Sztuki Żeglowania. Zakładam, że:
Po pierwsze. Istnieją Wyspy Szczęśliwe
Po drugie. Istnieje Biblia Cygańska
Po trzecie. Istnieje inny sposób czynienia ziemi sobie poddaną.

Relacja na stronie intenetowej Wrocławskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury: