My Trzy, Ela Kargol, Krystyna Koziewicz i Ewa Maria Slaska zapraszają na kolejny wieczór szczeciński w Polskiej Kafejce Językowej – tym razem będzie to spotkanie z poezją Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i autorską muzyką Kashi Vegi. Poetka zmarła w Manchesterze 7 lipca 1945 roku. 80 rocznica jej śmierci zainspirowała Senat RP do ogłoszenia 2025 rokiem Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.
Piątek, 16 stycznia 2026 roku o godzinie 19 Polska Kafejka Językowa Schulzestr. 1, 13187 Berlin-Pankow Dojazd do stacji S-Bahn Wollankstr. Wstęp wolny
Nasze styczniowe spotkanie w Polskiej Kafejce Językowej traktujemy jako berlińskie zakończenie obchodów tej rocznicy.
Aha, to wieczór szczeciński, bo Kashia Vega jest ze Szczecina.
24 grudnia o północy… …przemówię do Was ludzkim głosem… – czyli jakim? Kochani Wszyscy?! (niewiarygodne rozszerzenie zbioru…) Bracia i siostry?! (zbiór ograniczony do jednej opcji…) Szanowni Klienci?! (komunikat typu spam, skrzynka przeładowana…) Kochani i Bliscy Krewni?! (para oksymoroniczna…) Drodzy Czytelnicy?! (Zwrot zawierający niedopuszczalne warunkowanie…) Paniopanowie?! (uwaga, pułapka wykluczenia…)
Stawiam więc lepiej na uniwersalność:
Boscy Grzesznicy! Jedyne, co można i trzeba dla Was zrobić tej nocy, to rozgrzeszyć Was z:
nienapisanych listów, nieprzeczytanych tekstów, niesprostowanych pomyłek, niespłaconych długów, niewyobrażalnych niefrasobliwości, niezmierzonych pokładów naiwności, nieprzemyślanych złośliwości, nierozliczonych diet, niezamierzonych gaf, nieprzetrawionych żalów, niekoniecznych łgarstw, niespuentowanych kawałów, niezrozumiałych aluzji, niestworzonych bredni, nietaktownych uwag, nierozważnych wydatków, niekochanych kochanków, niedosolonych zup, niepoprawnych manier, nieprzyjętych przeprosin, nieprzejednanych reakcji, nierzetelnych zleceń, nieprzystępnych min, niewyuczonych treści, niezapomnianych zdrad, niesprawdzonych tez, niepotwierdzonych plotek, nieposkromionych żądz, nieprawdziwych wspomnień, nieumiarkowanych oczekiwań, niewesołych prognoz, nieznacznych nieuprzejmości, niezliczonych zaniedbań, niedozwolonych skojarzeń, tudzież niewybaczalnej oryginalności, słowem: tego, co nam wspólne i znajome. Myślę, że jeśli każdy z nas tę skromną listę rozszerzy i wyśle najbardziej niezrozumiałemu bliźniemu ze swojego otoczenia, to każdy z osobna, a i wszyscy razem, poczujemy w tę noc lekki powiew metafizyki. Czego Wam i sobie serdecznie życzę.
Wczoraj przy torach w Małkini szedł stary Bóg i Bogini Zrobiło się zgromadzenie a z tego cudu chryja – że na torach – i że zgorszenie – sam Pan Bóg i Maryja – dlaczego się trzymają? – a dokąd idą? – gdzie? … że Syna razem mają- wiadomo, każdy wie
– czy do nas uciekają z Palestyny i w strachu przed głodem przed Herodem dziś zwanym Netanjachu?
Listopad
Ciężka mgła opadła na miasto Spod mgły wyciągano ciała poetów, często w momencie ostatniego natchnienia
Pierwszy dzień zimy
Od Koszalina do Tatr scenariusz się powielał Świat szronem rano zbladł a potem śniegiem zbielał
Minister do Spraw Zaskoczeń spał długo, była niedziela Nie wierzę własnym oczom! i przekrwione przecierał Starł dłonią zimny pot z czoła myślami porażony że zima dookoła A zimowe opony??!! Padły dostawy prądu Zerwana pod śniegiem trakcja Olejnik pyta się Rządu – PIS? czy Konfederacja? – Zaraz to ustalimy, potem piaskiem i solą Nie gadamy, rządzimy Sprawy są pod kontrolą Nasz Rząd wkrótce dokaże rosnące poparcie i chęci Pójdą nam w górę sondaże wraz ze słupkami rtęci
Mária (Alexandra Borbély) zaczyna pracę jako kontrolerka jakości w rzeźni w Budapeszcie. Jest młodą dziewczyną, obdarzoną genialną pamięcią, skrytą i bardzo zamkniętą w sobie. Z rosnącą fascynacją obserwuje ją Endre (Morcsányi Géza), dyrektor finansowy firmy.
Od chwili gdy Maria pojawia się w pracy, zaczynają się zakulisowe szepty. W czasie lunchu w sterylnej kantynie młoda kobieta siada samotnie. Podchodzi do swojej pracy poważnie, skrupulatnie przestrzegając przepisów. Jej świat składa się z liczb i danych, które wryły się w jej pamięć od dzieciństwa. Jej szef, trochę starszy od niej Endre, to również spokojny człowiek. Stopniowo zaczynają się poznawać. Odkrywają nie tylko braterstwo dusz, ale nawet to, że mają takie same sny, gdzie spotkają się pod postaciami łani i jelenia. Ostrożnie próbują sprawić, by się spełniły.
Wypełniona każdego dnia zwierzęcą posoką rzeźnia jest jednym z ostatnich miejsc, w których dwójka życiowych wrażliwców mogłaby nawiązać intymne relacje. A jednak właśnie w rzeźni, pośród rutynowego krojenia jeszcze niedawno żywych krów na kawałki jakościowego mięsa, Endre i Mária odnajdują w sobie bratnie dusze. On pełni funkcję kierowniczą i jest zdystansowanym wobec otaczającej rzeczywistości mężczyzną w średnim wieku z niedowładem ręki. Ona, znacznie od niego młodsza, chorobliwie nieśmiała i niepotrafiąca radzić sobie z zawiłościami świata zewnętrznego, rozpoczyna pracę w rzeźni jako kontrolerka jakości. Z początku łączy ich to, że każdej nocy śnią ten sam sen, w którym są jeleniem i łanią biegnącymi wolno po zaśnieżonym lesie. Z czasem odkrywają, że mogą ofiarować sobie o wiele więcej za dnia. Pytanie tylko czy będą w stanie przełożyć delikatną, powstałą na bazie efemerycznego marzenia więź na fizyczną relację w świecie, którym rządzi cielesność i seksualna gratyfikacja?
***
Tak jak w zeszłym tygodniu po obejrzeniu filmu Io, tak i dziś rozmyślam o tym, co nam ten film mówi o nas w kontekście problemu cierpienia zwierząt. Dzieje się w nowoczesnej przemysłowej ubojni, a romans dwojga bohaterów rozwija się na tle zabitych sztuk bydła. Z kolei katalizatorem ich romansu są zwierzęta wyśnione, potężne, wielkie i wolne, jeleń i łania w czystym zimowym krajobrazie. Oboje utożsamiają się z symbolicznymi zwierzętami ze snów, ale doprawdy niewiele sobie robią z tych zabitych ciał, które ich zewsząd otaczają. Techniczna śmierć tych zwierząt nie wpływa w najmniejszym stopniu na ich miłość. Mało tego, obcowanie ze śmiercią zwierząt jest wpisane w ich życie. Ani ona, ani on nie są w rzeźni przypadkowymi gośćmi. Znaleźli się tu w pełni świadomie jako absolwenci studiów, które kiedyś wybrali i miejsc pracy, które zaakceptowali. Nie mieli i nie mają oporów, śmierć, którą zarządzają, ich nie dotyka. Dotknęła ich i zraniła dopiero miłość.
Myślę, że tacy właśnie jesteśmy, utożsamiamy się z pięknymi zwierzętami na wolności, nie interesuje nas jednak, czy ich życie jest rzeczywiście takie piękne i wolne, tak jak nie obchodzi nas śmierć tych zwierząt, które zabijamy i zjadamy.
I jak zwykle myśl bez związku z tematem filmu. Zabawki. Pluszowe zwierzęta. Misie, małpki, lewki. Pingwiny. Był film o tańczącym pingwinie, który przekazał ludziom informację, że pingwiny nie mają co jeść. Czy to coś zmieniło? Czy teraz pingwiny już mają, co jeść? Nie wiem. Ale lepiej nie pokazujmy dzieciom takiego zdjęcia:
Pamiętacie wpis z zeszłego roku pt. Ta nieszczęsna ryba? Wtedy dopiero zaczynałam eksperymentować z kuchnią wegańską, mnóstwo rzeczy mi nie wychodziło, miało wstrętny kolor (ser wegański) lub obrzydliwą konsytencję (wegańska rolada świąteczna). Raz po raz łapałam się na myśli, że to rzeczywiście prawda – bycie wegetarianinem to sama przyjemność (wiem, praktykuję od 40 lat), a bycie weganem (weganinem?) to ciężki obowiązek. Uczeni w piśmie głoszą, że wegetarianizm to styl życia, a weganizm to drobiazgowo przestrzegana ideologia, połączona z informowaniem siebie nawzajem o koszmarach, jakie ludzie zadają zwierzętom. Ponadto, to z kolei moja prywatna obserwacja, weganin potrzebuje wsparcia ze strony przemysłu spożywczego, wegetarianin natomiast poradzi sobie niemal w każdej sytuacji konsumpcyjnej, bo umie omijać wszystko, czego nie je. Tylko raz zdarzyło mi się takie przyjęcie, gdzie do jedzenia było samo mięso, a do picia wódka, musiałam się więc zadowolić znalezionym w kuchni ugotowanym ziemniakiem i gorącą wodą. Ale w końcu tam był ten ziemniak i było ok.
Wróćmy do problemu życia seksualnego kajakarzy. Ustaliliśmy, że oni śpiewają do później nocy, bo czują się wolni od egzystencjalnego lęku związanego z postępem cywilizacyjnym. Pozostaje pytanie – a co z życiem seksualnym, czemu je zaniedbują. Tego ani chemicznie ani biologicznie nie da się wyjaśnić. Sięgnijmy zatem do Biblii. Biblia nie interesuje mnie jako opowieść o tym, co się kiedyś wydarzyło, interesuje mnie o tyle, o ile opowiada o nas. Nawet w historii o Adamie i Ewie widzę opowieść o nas współczesnych.
Odpowiedzi na wcześniej postawione pytanie będę szukał w DEKALOGU. Dziesiąte przykazanie mówi o pożądaniu żony bliźniego i każdej rzeczy która jego jest, przy czym jedni na pierwszym miejscu stawiają rzecz a inni żonę. Rozdzielają przy tym to przykazanie na dwie części, by posiadania żony nie stawiać na równi z posiadaniem rzeczy. Mało tego, z samym Dekalogiem jest problem. W Księdze wyjścia pod nr 32.15 można przeczytać: “A obróciwszy się Mojżesz zstąpił z góry, dwie tablice świadectwa mając w rękach swych, tablice pisane po obu stronach; i na tej, i na owej stronie były pisane.” No ładnie, to co?, Bogu żal było kamieni, że zapisał dziesięć przykazań po obu stronach? A dalej jest jeszcze ciekawiej. Zbliżając się do obozu Izraelitów “Mojżesz porzucił z rąk swoich tablice i stukł je pod górą”. Dlaczego? Co go tak rozgniewało? Coś mi się nie chce wierzyć, że “gdy się przybliżył do obozu, ujrzał cielca i tańce”. To go rozgniewało, rozumiem, ale przecież nie zaskoczyło aż tak, że w nerwach potłukł te tablice. Coś mi się zdaje, że idąc z góry, zastanawiał się, czemu te tablice są zapisane po obu stronach, tak samo na tej i na owej stronie. Męczyło go to i w końcu nie wytrzymał, cisnął nimi o ziemię, aż się potłukły, a winę zwalił na Izraelitów. Potem sam wykuł nowe tablice, zapisane tylko z jednej strony. Jednak, czyżby coś pominął? By to zbadać, przygotowałem dwa sklejkowe modele tablic. Jedne zapisałem po obu stronach, tak jak w pierwowzorze, danym od Boga, a drugie zapisane zostały tylko po jednej stronie, tak jak u Mojżesza. Tak się złożyło, że jedną sklejkę miałem mniejszą, a to się aż prosiło, bym podczepił ją pod tę większą, no i wyszło coś takiego.
U góry jest odpowiednik tablic, zapisanych z dwóch stron ręką Boga, a na dole odpowiednik tych, które Mojżesz sam wykonał, zapisany z jednej strony. Przyglądając się tej instalacji z dwóch stron, postawiłem sobie pytanie: Czy dziesięć przykazań to na pewno to samo co DEKALOG?
Refleksja przedświąteczna.
Motywem świąt Bożego Narodzenie jest baśniowa wręcz opowieść o narodzinach w stajence, o klękających bydlętach, przygrywających pastuszkach, hołdzie trzech króli i gwieździe Betlejemskiej. Ale zanim do tego doszło, trzeba sobie uświadomić, że jest to opowieść o bezdusznych urzędnikach, którzy skazują ciężarną kobietę na wędrówki, by zaspokoić ich urzędnicze fanaberie. Opowieść o właścicielach zajazdów, którzy na widok kobiety w ostatnich chwilach ciąży, mówią, że nie ma miejsca, by nie robić sobie kłopotu z porodem. W końcu o władcy, tak bardzo bojącym się utraty władzy, że gotowy jest na każdą zbrodnię. Czyli jest to opowieść o nas. Wiemy, że wszystko się dobrze skończyło, ale nie musiało. Nie zamierzam psuć świątecznego nastroju, chcę go tylko trochę ostudzić, przytłoczony jarmarkiem bożonarodzeniowym.
Opowiem Wam o jednym dniu w Berlinie, 8 grudnia 2025 roku.
Wychodzę rano z domu, jak to w Berlinie, z torbami śmieci. Nie wiem, czy wszyscy tak mają, ale jak się mieszka na 4 piętrze bez windy, to zawsze wychodzi się ze śmieciami, nawet na przyjęcie do króla. Mieliśmy zawsze śmietniki na podwórku pod ogromnymi świerkami. Patrzyłam z góry na gęsty las. Najpierw kilka lat temu wycięto połowę świerków. W tym roku usunięto śmietniki z podwórka. Widać smutne kawałki ziemi, spłachetki trawy, połamane krawężniki, walają się śmieci, mimo że śmietników już tu nie ma. Przed rokiem w liście do mieszkańców administracja obiecywała “inne wykorzystanie” podwórka. No to mamy, jest inaczej niż było.
Das heutige Europa wurde nach dem Zweiten Weltkrieg auf Versöhnung aufgebaut. Ehemalige Feinde verwirklichten ihren Traum von einer Gemeinschaft auf Augenhöhe.
Ein Beispiel dafür ist die Wanderausstellung „Versöhnung für Europa“, die bereits in verschiedenen europäischen Städten gezeigt wurde. Nach Stationen in Rom, Warschau und Görlitz ist die Ausstellung nun vom 1. Dezember 2025 bis zum 15. Januar 2026 im Roten Rathaus in Berlin zu sehen.
zwei Katzen im Hof, mitten zwischen Natur der vierten Kategorie. Hat Johanna mal unsere beiden Nachbarkatzen Konfuzius und Lao Tse dokumentiert, als sie ausnahmsweise mal gemeinsam zuhause waren.
Katze_streetart wohnt, wenn ich mich recht erinnere, im Graefe-Kiez.
Die Schneekatze ist bei einer Stadtwanderung in der Jungfernheide entdeckt worden.
Das letzte Bild ist in der Columbiahalle entstanden, als die Band Katzenjammer dort aufgetreten ist.
Wo ich die Iris mal gefunden habe, das weiß ich nicht mehr.
Ewa Maria and Friends 