Cykliniarze (Dzień Pracy)

Reblog z Wikipedii; inspiracja – Arts of Working Class on Instagram

Les raboteurs de parquet (Cykliniarze) obraz olejny namalowany przez francuskiego impresjonistę Gustave Caillebotte (1848-1894). Wymiary: 102 x 146.5 cm; wystawiony w Muzeum d’Orsay w Paryżu.  

Artysta połączył w tym dziele staranny rysunek, pracę z modelem, intensywne kolory, nietypową perspektywę, wierne odtworzenie światła naturalnego i nowoczesną tematykę, typową dla impresjonizmu. Obraz powstał w roku 1875. Trzej cykliniarze pracują w mieszczańskim mieszkaniu. Obserwator widzi ich z góry; zakłada się że byli to pracownicy pracujący w jego atelier przy rue de Miromesnil 77, 8 arrondissement w Paryżu. Pomieszczenie oświetla okno w głębi obrazu. Cykliniarze pracują rozebrani do pasa. Z ruchu głów można wnioskować, że rozmawiają ze sobą. Caillebotte umieścił półnagie postacie w nowoczesnym kontekście, co sprawiło, że wprawdzie podejrzewano go o zainteresowania homoseksualne, ale mieściło się też w szerszym trendzie realizmu w malarstwie. Był to jeden z pierwszych lub może nawet pierwszy obraz, tematyzujący pracę proletariatu miejskiego, gdzie męska nagość nie była ubrana w stylizowaną starożytność Grecji i Rzymu.

1876 – druga wersja obrazu

Obraz nie został przyjęty na wystawę Salonu Malarstwa w roku 1875. Obraz przedstawiający półnagich robotników wykonujących ciężką pracę był szokujący i został uznany za prowokacyjny, promiskuistyczny, seksualizujący, czyli ogólnie rzecz biorąc – wulgarny. Odmowa sprawiła, że artysta związał się z impresjonistami. Na ich wystawie w rok później zaprezentował drugą wersję dzieła. Obraz dobrze korespondował z pracą Degasa, przedstawiającą praczki, które oficjalny świat malarski również oceniał jako wulgarne.


Krytycy zarzucali Caillebotte’owi nie tylko wulgarną tematykę, ale też nienaturalną perspektywę, Emil Zola uznał wprawdzie techniczną jakość obrazu, ale nazwał go też dziełem antyartystycznym, schludnym jak szkło. Louis Énault potwierdził, że tematyka jest wulgarna, ale można zrozumieć, dlaczego zain’teresowała artystę, uznał jednak, że malarz nie przedstawił wiernie ani pracy, ani osób pracujących. Marius Chaumelin uznał, że Caillebotte jest prawdziwym nowoczesnym malarzem, ukazującym rzeczywistość w całej jej surowości.

Trzeba też podkreślić, że artysta wprawdzie związał się z impresjonistami, ale jego sposób malowania zdecydowanie różnił się od estetyki impresjonistycznej. Uderza mocne użycie farby, ciemne kolory i nietypowa, surowa perspektywa malarska, wyraźnie odstająca od delikatnych pociągnięć pędzla i pastelowej kolorystyki typowych dla impresjonizmu. O ile malarze współcześni Caillebotte’owi chętnie przedstawiali robotników wiejskich, jak np. na zaprtezentowanym poniżej obrazie Couberta, proletariat miejski niemal nigdy nie pojawiał się w malarstwie z epoki.

Gustave Courbet, Kamieniarze, 1849, olej na płótnie, 165 x 257 cm
Gemäldegalerie, Dresden (zniszczony)

Gustave Caillebotte był synem bogatego fabrykanta. Był wykształcony, studiował prawo i sztukę, i w przeciwieństwie do wielu współczesnych mu artystów nie musiał się martwić o to, czy będzie miał z czego żyć, albo za co kupić płótno i farby. Wspomagał ich też często, udzielając wsparcia finansowego lub kupując ich obrazy. Jego kolekcja znajduje się obecnie w Musee d’Orsay. Umarł młodo, w wieku 45 lat, pozostawiając 550 obrazów.

Gustave Caillebotte, autoportret ze sztalugami, 1890

Leave a comment