Dla Iwonki

Ewa Maria Slaska

Jedna z opowieści, której nie zdążyłyśmy sobie opowiedzieć, bo trzy tygodnie to stanowczo za mało czasu na dwie opowieści o życiu i tysiąc i jedną opowieść o wszystkim i o niczym.

***
Lili Marleen to niemiecka piosenka z okresu wojny śpiewana przez Lale Andersen.
Pierwotny tytuł piosenki: Lied eines jungen Wachtpostens (Piosenka młodego wartownika).
Lale Andersen, naprawdę Liese-Lotte Helena Berta Bunnenberg (1905 – 1972), była niemiecką piosenkarką, autorką piosenek i aktorką. Na całym świecie znana jest przede wszystkim właśnie jako wykonawczyni piosenki Lili Marleen.

Vor der Kaserne vor dem großen Tor Stand eine Laterne Und steht sie noch davor So wollen wir uns da wiedersehn Bei der Laterne wollen wir stehen Wie einst Lili Marleen Wie einst Lili Marleen XXX Unsre beiden Schatten sahen wie einer aus; Dass wir so lieb uns hatten Das sah man gleich daraus Und alle Leute sollen es sehen Wenn wir bei der Laterne stehen Wie einst Lili Marleen Wie einst Lili Marleen XXX Schon rief der Posten: Sie bliesen Zapfenstreich; Es kann drei Tage kosten! Kam’rad, ich komm ja gleich Da sagten wir auf Wiedersehn Wie gerne würd’ ich mit dir gehn Mit dir Lili Marleen Mit dir Lili Marleen XXX Deine Schritte kennt sie Deinen schönen Gang Aller Abend brennt sie Doch mich vergaß sie lang Und sollte mir eine Leids geschehn Wer wird bei der Laterne stehn Mit dir Lili Marleen? Mit dir Lili Marleen? XXX Aus dem stillen Raume Aus der Erde Grund Hebt mich wie im Traume dein verliebter Mund Wenn sich die späten Nebel drehen Werd’ ich bei der Laterne stehen Wie einst Lili Marleen Wie einst Lili Marleen XXX (Wenn sich die späten Nebel drehen Werd’ ich bei der Laterne stehen) Wie einst Lili Marleen Wie einst Lili Marleen

Outside the barracks, by the corner light I’ll always stand and wait for you at night We will create a world for two I’ll wait for you the whole night through For you, Lili Marlene For you, Lili Marlene XXX Bugler tonight don’t play the call to arms I want another evening with her charms Then we will say goodbye and part I’ll always keep you in my heart With me, Lili Marlene With me, Lili Marlene XXX Give me a rose to show how much you care Tie to the stem a lock of golden hair Surely tomorrow, you’ll feel blue But then will come a love that’s new For you, Lili Marlene For you, Lili Marlene XXXWhen we are marching in the mud and cold And when my pack seems more than I can hold My love for you renews my might I’m warm again, my pack is light It’s you, Lili Marlene It’s you, Lili Marlene XXXMy love for you renews my might I’m warm again, my pack is light It’s you, Lili Marlene It’s you, Lili Marlene

Tekst piosenki został napisany przez Hansa Leipa już w roku 1915, muzykę ułożył w roku 1939 Norbert Schultze i wtedy też piosenka została zaśpiewana i nagrana przez Lale Andersen (Electrola EG 6993). Podczas II wojny światowej piosenkę spopularyzowało radio dla żołnierzy niemieckich w Belgradzie, które nadawało ją zawsze na zakończenie audycji. Nagranie było ogromnym sukcesem finansowym – Lili Marleen była pierwszym utworem w historii dyskografii niemieckiej, który przekroczył sprzedaż miliona egzemplarzy. Piosenka była tak popularna, że przez jakiś czas śpiewali ja żołnierze po obu stronach frontu, co było jedynym takim wypadkiem w historii (ale nie wiem czy wojen, czy muzyki). To się oczywiście nie spodobało władzom hitlerowskim, które zakazały jej wykonywania – oficjalnie uznana została za utwór deprymujący i podkopujący morale żołnierza niemieckiego. Pod koniec wojny Lili Marleen śpiewali więc przede wszystkim żołnierze wojsk walczących z Niemcami. Wśród żołnierzy amerykańskich piosenkę spopularyzowla Marlene Dietrich.

Popularność piosenki wśród żołnierzy amerykańskich spowodowała, że Lale Andersen, przedtem uważana za ulubienicę Hitlera, popadła w niełaskę. Przez jakiś czas w ogóle nie wolno jej było występować, a gdy już przwrócono jej prawo występów – nie wolno jej było wykonywać Lili Marleen. Piosenka została usunięta z archiwów niemieckich. Lale Andersen wycofała się do końca wojny z życia publicznego. W podziemiu niemieckim i europejskim krążyły legendy o jej aresztowaniu, o tym że była więźniarką obozu koncentracyjnego, że została uwięziona za romans z żydowskimi twórcą. Do tych legend nawiązuje niemiecki film wojenny Lili Marleen z roku 1981 w reżyserii Rainera Wernera Fassbindera. Główne role w filmie zagrali Hanna Schygulla jako piosenkarka Lale Andersen i Giancarlo Giannini jako jej ukochany, żydowski piosenkarz i kompozytor Rolf Liebermann (w filmie Robert Mendelsson). Scenariusz filmu powstał wprawdzie w oparciu o autobiografię piosenkarki pt. Der Himmel hat viele Farben (The Heavens Have Many Colors), ale mąż artystki wielokrotnie podkreślał, że film Fassbindera niewiele ma wspólnego z prawdą.

Lili Marleen po polsku w wykonaniu Kazika.