Carl Orff “Carmina Burana”
Carmina Burana is a scenic cantata composed by Carl Orff in 1935 and 1936. It is based on 24 of the poems found in the medieval collection Carmina Burana. Its full Latin title is Carmina Burana: Cantiones profanæ cantoribus et choris cantandæ comitantibus instrumentis atque imaginibus magicis (“Songs of Beuern: Secular songs for singers and choruses to be sung together with instruments and magic images.”) Carmina Burana is part of Trionfi, the musical triptych that also includes the cantata Catulli Carmina and Trionfo di Afrodite. The best-known movement is “Fortuna Imperatrix Mundi” (“O Fortuna”) that opens and closes the piece.
Carl Orff (July 10, 1895 – March 29, 1982) was a 20th century German composer, best known for his cantata Carmina Burana (1937). In addition to his career as a composer, Orff developed an influential method of music education for children.
| FORTUNA IMPERATRIX MUNDI | |
| O Fortuna velut luna statu variabilis, semper crescis aut decrescis; vita detestabilis nunc obdurat et tunc curat ludo mentis aciem, egestatem, potestatem dissolvit ut glaciem.Sors immanis et inanis, rota tu volubilis, status malus, vana salus semper dissolubilis, obumbrata et velata michi quoque niteris; nunc per ludum dorsum nudum fero tui sceleris.Sors salutis et virtutis michi nunc contraria, est affectus et defectus semper in angaria. Hac in hora sine mora corde pulsum tangite; quod per sortem sternit fortem, mecum omnes plangite! |
O Fortune like the moon you are changeable, ever waxing and waning; hateful life first oppresses and then soothes as fancy takes it; poverty and power it melts them like ice.Fate – monstrous and empty, you whirling wheel, you are malevolent, well-being is vain and always fades to nothing, shadowed and veiled you plague me too; now through the game I bring my bare back to your villainy.Fate is against me in health and virtue, driven on and weighted down, always enslaved. So at this hour without delay pluck the vibrating strings; since Fate strikes down the strong man, everyone weep with me! |
| Fortune plango vulnera stillantibus ocellis quod sua michi munera subtrahit rebellis. Verum est, quod legitur, fronte capillata, sed plerumque sequitur Occasio calvata.In Fortune solio sederam elatus, prosperitatis vario flore coronatus; quicquid enim florui felix et beatus, nunc a summo corrui gloria privatus.Fortune rota volvitur: descendo minoratus; alter in altum tollitur; nimis exaltatus rex sedet in vertice caveat ruinam! nam sub axe legimus Hecubam reginam. |
I bemoan the wounds of Fortune with weeping eyes, for the gifts she made me she perversely takes away. It is written in truth, that she has a fine head of hair, but, when it comes to seizing an opportunity she is bald.On Fortune’s throne I used to sit raised up, crowned with the many-coloured flowers of prosperity; though I may have flourished happy and blessed, now I fall from the peak deprived of glory.The wheel of Fortune turns; I go down, demeaned; another is raised up; far too high up sits the king at the summit – let him fear ruin! for under the axis is written Queen Hecuba. |
| O Fortuna! Wie der Mond So veränderlich, Wachst du immer Oder schwindest! – Schmähliches Leben! Erst mißhandelt, Dann verwöhnt es Spielerisch den wachen Sinn. Dürftigkeit, Großmächtigkeit Sie zergehn vor ihm wie Eis.Schicksal, Ungeschlacht und eitel! Rad, du rollendes! Schlimm dein Wesen, Dein Glück nichtig, Immer im Zergehn! Überschattet Und verschleiert Kommst du nun auch über mich. Um des Spieles Deiner Bosheit Trag ich jetzt den Buckel bloß.Los des Heiles Und der Tugend Sind jetzt gegen mich. Willenskraft Und Schwachheit liegen Immer in der Fron. Drum zur Stunde Ohne Saumen Rührt die Saiten! – wie den Wackeren Das Schicksal Hinstreckt; alle klagt mit mir!Die Wunden, die Fortuna schlug, Beklage ich mit nassen Augen, Weil sie ihre Gaben mir Entzieht, die Widerspenstige. Zwar, wie zu lesen steht, es prangt Ihr an der Stirn die Locke, Doch kommt dann die Gelegenheit, Zeigt sie meistens ihren Kahlkopf.Auf Fortunas Herrscherstuhl Saß ich, hoch erhoben, Mit dem bunten Blumenkranz Des Erfolges gekrönt. Doch, wie ich auch in der Blüte stand, Glücklich und gesegnet: Jetzt stürze ich vom Gipfel ab, Beraubt der Herrlichkeit.Fortunas Rad, es dreht sich um: Ich sinke, werde weniger, Den anderen trägt es hinauf: Gar zu hoch erhoben Sitzt der König auf dem Grat: Er hüte sich vor dem Falle! Denn unter dem Rade lesen wir: Königin Hecuba. |
O Fortuno niby Księżyc nieustannie zmienna, ciągle rośniesz lub zanikasz ciemna lub promienna. Życie podłe wciąż kapryśnie chłodzi nas lub grzeje, niedostatek lub bogactwo jak lód w nim topnieje.Kołem toczy się Fortuna zła i nieżyczliwa, nasze szczęście w swoich trybach miażdży i rozrywa, z twarzą szczelnie zasłoniętą często u mnie gości, by na kręgach mego grzbietu grać swe złośliwości.Los zbawienia, cnót zasługi przeciw mnie są teraz, w mej słabości albo woli wspierały mnie nieraz. A więc zaraz nie mieszkając uderzajcie w struny i użalcie się nade mną, ofiarą Fortuny!Rany od Fortuny ciosów opłakuję łzami nigdy zresztą mnie nie psuła skąpymi łaskami. Wprawdzie mówię, że jej czoło zdobią pukle złote, lecz czas spod nich też obnaży łysiny sromotę.Na Fortuny złotym tronie siedziałem wyniosły, zdobny w wieniec powodzenia z wszystkich darów wiosny. Lecz choć stałem u zenitu o swe szczęście wsparty, nagle spadłem z wszystkich darów do szczętu obdarty.Obróciło się Fortuny koło nieżyczliwe, innego już po mnie wznosi na szczyty zdradliwe, król im wyżej nad tłum siędzie, tym pewniejsza zguba, gdyż na kole tym czytamy: “Królowa Hekuba”. |
Ewa Maria and Friends 
Swietny wiersz.Dziękuję