Ewa Maria Slaska

Z podziękowaniem dla Konrada Kozaczka, bo bez niego nie byłoby całego tego projektu

Podsumowanie i zaproszenie do współpracy

https://polkopedia.org/

Polkopedia to moje dziecko, strona podobna do Wikipedii, na której zbieram(y) wiadomości o nieżyjących już Polkach, które żyły i działały poza Polską. Ten symboliczny kwiat lotosu, podobnie jak sama nazwa portalu został wybrany przez Konrada na logo czegoś, co chciałam stworzyć, myślałam o tym, nosiłam się z tym, opowiadałam, i nic się nie działo, bo nie wiedziałam, jak się do tego zabrać, a przedstawiciel pokolenia Z, który o tym usłyszał, siadł do komputera i w ciągu jednego dnia wszystko zrobił: platformę, nazwę, logo i regulamin; od tego czasu jest też jej administratorem.

Dziś mamy 111 wpisów. Malutki jubileusz!!!

Dla potrzeb statystyki pogrupowałam te wpisy.

Mamy 8 wpisów administracyjnych, informacje, regulaminy, zapowiedzi.

2 zakwalifikowane przeze mnie jako “inne” – jest to proza, która wiąże się z naszymi tematami, z nich wynika, ale jednak nie jest na temat. Są to opowiadania Lutza Baumanna (autobiograficzne) i Michaela Meinicke (słuchowisko historyczne), które nie wiążą się w żaden sposób z głównym tematem zainteresowań Polkopedii; pozostawiłam je tam, albowiem uważam to za inspirujące, że jeśli człowiek zajmuje się ważnymi tematami, pojawiają się inne ważne tematy.

44 wpisy to opowieści o emigrantkach, od XIX wieku do dziś. Znajdują się tu zarówno Maria Skłodowska-Curie, Helena Modrzejewska czy Tamara Łempicka, jak Kasia Lenart, młodziutka modelka, która być może popełniła samobójstwo, a być może, są i takie przypuszczenia, została zabita lub zmuszona do samobójstwa przez swego partnera, słynnego niemieckiego piłkarza.

2 to wpisy o Polkach historycznych. Tu akurat znalazły się Sygryda Storrada, siostra Bolesława Chrobrego, władczyni kilku wikińskich królestw średniowiecznych i Maria Leszczyńska, żona króla francuskiego Ludwika XV.

Umieściłam też na Polkopedii stronę (skopiowaną z Wikipedii) kierującą uwagę na inne pochodzące z Polski władczynie. To jedna ze stron zbiorowych, w sumie jest ich 6.

I jest w końcu 49 wpisów na temat ofiar reżimu nazistowskiego, głównie Polek, choć jest i jedna Niemka, która zaangażowała się w walkę po stronie polskiej i wraz z Polakami została aresztowana, osadzona, osądzona i stracona.
W tej grupie wpisów sytuacja się trochę komplikuje, bo samych wpisów jest wprawdzie 49, ale niektóre są podwójne – po polsku i po niemiecku. W tym dziale omawiamy bohaterskie życie i brutalną śmierć 38 kobiet. Za pracę nad 24 biografiami zapłaciło Stowarzyszenie EVZ (Erinnerung Verantwortung Zukunft / Pamięć Odpowiedzialność Przyszłość). Za jedną – upamiętnienie Ireny Bobowskiej – dotacja od władz Berlina, ale też inne pomniejsze dotacje oraz zbiórka społeczna. Wszystkie pozostałe wpisy powstały i powstają za darmo.

W sumie w tych 111 wpisach omówiłyśmy / omówiliśmy życie i śmierć 84 kobiet. Niekiedy ich sylwetkę tylko szkicujemy, niekiedy piszemy o nich dużo. Czasem są to przedruki innych źródeł, często od początku do końca nasze własne teksty, oparte jednak o źródła. Niekiedy nasze autorki i autorzy bardzo się osobiście zaangażowali w zdobywanie tych źródeł i kreowanie specjalnych sposobów upamiętniania tych kobiet. Niektórzy opisali te kobiety, bo je osobiście znali, albo przeprowadzili wnikliwe badania.

Dla przykładu podam tu kilka takich działań.

Ela Kargol o wielu tych kobietach napisała wiersze. Tu kilka z nich, w tym o Wilhelminie Günther, owej wspomnianej już wyżej Niemce, skazanej jak Polka.

Kat umył ręce
W białej umywalce.
Klatka ściekowa wchłonęła to,
co miała wchłonąć.
Resztę życia.
Przyczyna śmierci:
Ścięcie.
Powód
Zdrada stanu.
A stan?
Nie poczuł się wcale zdradzony.
A gilotyna?
Była tylko narzędziem zbrodni.
Między jednym i następnym papierosem
Spadały głowy.

……………………………………………………………………………………………………………….

Były młode.
Niektóre pierwszy raz za granicą.
Nic z tych podróży nie zapamiętały.
A jeśli nawet, to już nie opowiedzą.
Nie nocowały w hotelach,
ani u rodziny.
Nie miały pięknych strojów,
ani walizek
ani bielizny na zmianę,
ani paradnych sukien.
Z wyleczonymi zębami
Szły na spotkanie z katem.

……………………………………………………………………………………………………………….

Nie myślały, że to się tak skończy.
Przecież jeszcze się nie zaczęło.
Jeszcze się nie zakochały
Nie całowały.
Nie były na randce.
Ani na balu.
Ani w tancbudzie.
Nie były w ciąży.
Albo były.
Nie pochowały rodziców
Jeszcze nie wiedzą,
jak to jest.
To całe życie.

……………………………………………………………………………………………………………….

Nie miały mogił.
Tylko zaświadczenia.
Poświadczenia.
Nazwiska świadków.
Sędziego, urzędników, kata i jego pomocników.
Akty zgonu.
Odczytane wyroki.
Nieudzielone prawa łaski.
Wszystko w najlepszym porządku.
Łaska pogalopowała na pstrym koniu.

***

Dla jednej z nich, Gertrudy Świerczek, Tania Krüger i Joasia Rubinroth zrobiły kolaż:

***

Anna Krenz namalowała portrety wielu z nich:

***

Dostarczycielem ciekawych wpisów jest tu na blogu Zbigniew Milewicz, a ja wzięłam je w całości na Polkopedię, np. wspaniały wpis o Julii Hauke.

***

Wejdźcie na Polkopedię, przeczytajcie wstęp, poszukajcie interesujących biografii, a potem zastanówcie się, czy i Wy nie moglibyście napisać o kolejnej kobiecie, słynnej jak królowa i niesłynnej, jak ta, którą skazano na śmierć za to, że dała głodnemu kromkę chleba. Tę kromkę też narysowała Anna Krenz:

***

Czekam na Wasze wpisy, z Niemiec, Polski, Włoch, Anglii, Kanady, Australii i Kiribati.